Water Hammer คืออะไร? อันตรายที่ซ่อนอยู่ในระบบท่ออุตสาหกรรม

Water Hammer หรือ แรงกระแทกน้ำ เป็นปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นในระบบท่อเมื่อของไหลถูกหยุดหรือเปลี่ยนทิศทางอย่างฉับพลัน ทำให้เกิดแรงดันกระแทกสูง ส่งผลให้ระบบท่อ วาล์ว และอุปกรณ์ต่างๆ ได้รับความเสียหาย หากไม่มีมาตรการควบคุมที่เหมาะสม

สาเหตุของ Water Hammer
Water Hammer เกิดจากหลายปัจจัย เช่น

- การปิด-เปิดวาล์วเร็วเกินไป ทำให้ของไหลหยุดหรือเร่งตัวอย่างรวดเร็ว
- ปั๊มหยุดทำงานทันที ทำให้เกิดแรงดันสะสมในท่อ
- การเปลี่ยนทิศทางของไหลอย่างรวดเร็ว เช่น ข้อศอกหรือการลดขนาดของท่อ
- อากาศติดค้างในท่อ ส่งผลให้แรงดันในระบบไม่สม่ำเสมอ

ผลกระทบของ Water Hammer
- ความเสียหายต่อท่อและอุปกรณ์ เช่น ท่อแตก วาล์วรั่ว หรือข้อต่อหลวม
- ลดอายุการใช้งานของอุปกรณ์ ทำให้ต้องซ่อมบำรุงหรือเปลี่ยนบ่อยขึ้น
- ลดประสิทธิภาพของระบบไหล ส่งผลกระทบต่อกระบวนการผลิตในโรงงาน
- เสี่ยงต่อความปลอดภัยของพนักงาน หากเกิดการระเบิดของท่อจากแรงดันสูง

วิธีป้องกัน Water Hammer

1.ใช้วาล์วที่สามารถปิด-เปิดได้อย่างช้าๆ เช่น Globe Valve หรือ Control Valve

2.ติดตั้งอุปกรณ์ป้องกัน เช่น

- Water Hammer Arrestor ลดแรงกระแทกของน้ำ
- Surge Tank ช่วยดูดซับแรงดันในระบบ
- Check Valve แบบ Slow Closing ป้องกันการไหลย้อนกลับ

3.ออกแบบระบบท่อให้เหมาะสม หลีกเลี่ยงการเปลี่ยนทิศทางกะทันหัน

4.ใช้ระบบควบคุมปั๊มอัจฉริยะ เช่น VFD (Variable Frequency Drive) เพื่อลดแรงดันกระแทก

5.บำรุงรักษาระบบท่อสม่ำเสมอ ตรวจสอบแรงดัน ทำความสะอาดท่อ และเช็กสภาพของวาล์ว

สรุป
Water Hammer เป็นปัญหาที่พบได้บ่อยในระบบท่ออุตสาหกรรม และอาจก่อให้เกิดความเสียหายร้ายแรง หากไม่มีการควบคุมที่ดี อย่างไรก็ตาม สามารถป้องกันได้โดยการเลือกใช้อุปกรณ์ที่เหมาะสม ออกแบบระบบท่อให้ถูกต้อง และบำรุงรักษาอย่างสม่ำเสมอ การเข้าใจ Water Hammer และแนวทางแก้ไขจะช่วยให้ระบบท่อทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพและปลอดภัยมากขึ้น